Εκεί κοντά που οι Ξηρομερίτες ταμπουρωμένοι, υπό τον Γιωργάκη Βαρνακιώτη
στις 9-8-1822, νικηφόρα αντιμετώπισαν τους χιλιάδες Τούρκους
του Κιουταχή, σε μια μάχη που έμεινε
στην ιστορία, κοντά στον Προφήτη Ηλία Αετού όπου από ετεροδημότες πριν λίγα
χρόνια στήθηκε το μνημείο σήμα κατατεθέν, έτσι ώστε ο ηρωισμός των συμπατριωτών
μας να παραμένει ζωντανός στην μνήμη μας, εκεί λοιπόν, δίπλα ακριβώς κυμάτιζε
περήφανα η γαλανόλευκη σημαία μέχρι
πρόσφατα τουλάχιστον, γιατί τώρα κρέμεται
ένα κουρελιασμένο πανί, ξεχασμένο κι αφημένο στον χρόνο.
Αναρωτιέται λοιπόν κανείς καλόπιστα, δεν υπάρχει
κάποιος που να το έχει δει;
Δεν υπάρχει κάποιος που να έχει ενδιαφερθεί έτσι
ώστε να αντικαταστήσει την φθαρμένη σημαία, ή τουλάχιστον να την κατεβάσει έτσι
που έχει καταντήσει; Εκτός αν περιμένουμε το επόμενο καλοκαίρι που θα πραγματοποιηθεί
η επιμνημόσυνη δέηση.
Κρίμα, πραγματικά μεγάλο κρίμα, γιατί δεν φθάνει
που αρκετοί προσπάθησαν να υποβαθμίσουν την ιστορική και νικηφόρα μάχη του
Αετού, και στον χώρο σεβασμού των ηρώων δεν έγινε καμία παρέμβαση και από κανέναν,
αλλά το χειρότερο.. να κρέμεται ένα κουρέλι αντί για σημαία.
Αναρωτιέται κανείς .. τόσοι σύλλογοι, τόσοι
φορείς, τόσοι άνθρωποι, κανένας δεν το πρόσεξε, άραγε κάποιος ενημέρωσε τον Δήμο μας.
Φοβάμαι ότι τελικά μόνοι μας φταίμε, δεν μας
φταίει κανένας άλλος, μην ψαχνόμαστε στο Δήμο, στους Βουλευτές, στην
Κυβέρνηση ή σε κάθε άλλης μορφής διοίκηση, ότι είμαστε εμείς είναι και αυτοί.
Λίγα λόγια για την Ιστορική και νικηφόρα μάχη των ξηρομεριτών «Μάχη του Αετού»
Ο Ομέρ Βρυώνης είχε αναλάβει την αρχιστρατηγία της εκστρατείας στη Δυτική Ρούμελη.
Ήταν διαλλακτικός και προσπαθούσε με διαπραγματεύσεις να πείσει τούς Ρωμιούς να προσκυνήσουν, ενώ διατηρούσε αλληλογραφία με πολλούς αρματολούς οπλαρχηγούς, τούς οποίους είχε γνωρίσει παλαιότερα στην αυλή τού Αλή πασά των Ιωαννίνων.
Ο Κιουταχής όπως αναφέρει το galanoleyko ήταν νεώτερος και πιο ορμητικός, ενώ μετά την επιτυχία του στο Πέτα, θεωρούσε ότι μόνο με τα όπλα θα μπορούσαν να υποκύψουν οι γκιαούρηδες. Χωρίς να χάσει καιρό διάλεξε τα καλύτερα στρατεύματα και αποβιβάστηκε με πλοιάρια στο Λουτράκι τού Αμβρακικού κόλπου.
O Κιουταχής δεν συνάντησε την παραμικρή αντίσταση και έκαψε τόσο το Λουτράκι όσο και τα χωριά Κατούνα και Παπαδάτος από τα οποία πέρασε, σκλαβώνοντας ταυτόχρονα τούς κατοίκους τους. Είχαν και οι Τούρκοι τα μίση και τις αντιζηλίες τους όπως και οι Έλληνες. Έτσι ο Ομέρ Βρύωνης πού μισούσε τον Κιουταχή, είχε προλάβει να ειδοποιήσει τον καπετάν Γιωργάκη Νικολού (Βαρνακιώτη) και τον Ανδρέα Ίσκο να κτυπήσουν τον χαλδούπη (ασιάτη Τούρκο), ο οποίος κατέφθανε στο Ξηρόμερο με τρείς χιλιάδες ασκέρι.
Πράγματι, στις 9 Αυγούστου 1822 στον Αετό Ξηρομέρου, ο Βαρνακιώτης ετοίμασε τα ταμπούρια του, ψύχωσε τα παλληκάρια του και περίμενε τον φοβερό Ρεσίτ Πασά. Μαζί του είχε τούς Θεόδωρο Γρίβα από τη Βόνιτσα, Δήμο Τσέλο, Δημήτρη Παλιογιάννη, Ευστάθιο Κατσαρό, Γιάννη Τσαούση, Γιαννάκη Σουλτάνη, Γιάννη Μπουκουβάλα κ.ά. Η μάχη ξεκίνησε το πρωΐ και κράτησε όλη τη μέρα. Ο Κιουταχής έχασε 200 άνδρες και αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω στο Λουτράκι και να περιμένει ενισχύσεις.
Η ηρωική νικηφόρα μάχη αυτή των Ελλήνων ήταν μία από
τις σπουδαιότερες στην ιστορία της Επανάστασης κατά των Τούρκων.
