Πέμπτη 23 Μαρτίου 2017

Μορφές της Επανάστασης: Αλέξης Γαρδικίωτης - Γρίβας ένας ακόμα Ξηρομερίτης οπλαρχηγός

Η ιστορική οικογένεια των Γριβαίων της Ακαρνανίας φάνηκε στο προσκήνιο της ιστορίας στα τέλη του 16ου αι. και αποτελεί παραφυάδα της οικογένειας Μπούα, της οποίας ο πρόγονος Νικόλαος Μπούα ήταν δεσπότης Αιτωλίας (14ο αι).  Το 1585 ο Θεόδωρος Γρίβας-Μπούας ήταν αρματολός της Ακαρνανίας και ξεσηκώθηκε εναντίον των Τούρκων μαζί με τον Μαλάμο και τον αρματολό της Λάμαρης Πούλιο Δράκο. Κατάλαβαν τη Βόνιτσα, τον Αετό και την Άρτα, όμως σε μία μάχη κοντά στον Αχελώο ο Γρίβας τραυματίστηκε και έφυγε για την Ιθάκη όπου και πέθανε από το τραύμα του. Ο Δράκος και ο Μάλαμος κατέφυγαν στα απόκρημνα βουνά του Σουλίου... Γενάρχης της ομώνυμης οικογένειας, που έδρασε κατά την Επανάσταση του 1821, ήταν ο Χρήστος Γρίβας, ο οποίος καταγόταν από τη Λάκκα Σουλίου απ’ όπου κατέβαινε για χειμαδιά στη Βόνιτσα. Εκεί παντρεύτηκε και υποστηρίχθηκε από τους Κατσικογιανναίους και επί Κούρτ πασά έλαβε το αρματολίκι της. Πήρε μέρος στην επανάσταση του Ορλώφ το 1770 και σκοτώθηκε στον Προφήτη Ηλία του Αγγελοκάστρου μαζί με όλους σχεδόν του άντρες του και τον αδερφό του Τσέλιο. Το αρματολίκι ανέλαβε ο ανήλικος γιος του Δημήτρης-Δράκος Γρίβας πατέρας των οπλαρχηγών του Αγώνα: Χρήστου, Σταύρου, Κώστα ή Φλώρου, Θεόδωρου και Αλέξη. Εδώ θα παρουσιάσουμε τον μικρότερο αδερφό, ο οποίος είναι ο δεύτερος που έχει σημαντική δράση, η οποία όμως δεν είναι τόσο προβεβλημένη, αφού δεσπόζει η ιδιάζουσα προσωπικότητα του αδερφού του Θεοδωράκη.
 
 Ο Αλέξης, που είχε και το προσωνύμιο Γαρδικίωτης, γεννήθηκε το 1803 στην Κεφαλλονιά όπου είχε καταφύγει οι οικογένειά του. Σε ηλικία 18 ετών πήρε μέρος στην Επανάσταση του 1821 με τα αδέρφια του υπό τον Γιωργάκη Βαρνακιώτη στις επιχειρήσεις στη Δ. Ελλάδα. 
Ο Βαρνακιώτης τον αγαπούσε πολύ και τον είχε σαν παιδί του. Ο Αλέξης δεν ακολούθησε τον αδελφό του Θεόδωρο στην Πελοπόννησο και διαφωνούσε με τα καμώματα του. Μάλιστα προσπαθούσε να τον πάρει κοντά στον Καραϊσκάκη, μάταια όμως, αυτός έμεινε στο Μοριά και αργότερα στασίασε και κατέλαβε το Παλαμήδι.  Οι πληροφορίες που υπάρχουν για τη δράση του Αλέξη μέχρι το 1826 είναι λίγες, ενώ από εκεί και μετά οι πληροφορίες είναι πολλές. Μετά την πτώση του Μεσολογγίου βρέθηκε στο Ναύπλιο, απ’ όπου πέρασε στη Στερεά στον Καραϊσκάκη. Υπό τον Καραϊσκάκη πήρε μέρος σε όλες τις μάχες που έδωσε μέχρι την Αττική, ιδιαίτερα διακρίθηκε στη μάχη της Αράχοβας (18-14 Νοεμ. 1826). Στην Αττική έλαβε μέρος στις μάχες του Κερατσινίου, του Μετοχίου και του Πειραιά  όπου και εδώ διακρίθηκε.
Στη συνέχεια ο Τσώρτς τον ονόμασε χιλίαρχο στις μία από τις δύο χιλιαρχίες που συγκρότησε, ο άλλος χιλίαρχος ήταν ο Σουλιώτης Διαμαντής Ζέρβας. Τον Απρίλιο του 1828 είχε στη διοίκησή του 664 άνδρες, στην πλειοψηφία τους Ακαρνάνες με 500ρχους τον Νίκο Δραμαμεστινό ή Τσέλιο και τον βλάχο Γιάννη Λαμπρόπουλο.  Το επόμενο διάστημα πήρε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις και στην ανακατάληψη της Βόνιτσας (Δεκ. 1828).  Επί Όθωνα και στάλθηκε μαζί με τον αδερφό του Θεόδωρο να καταστείλουν τη στάση των οπλαρχηγών στην Ακαρνανία. Το 1836 ήταν διοικητής τάγματος πεζικού. Στη συνέχεια έγινε υπασπιστής του Όθωνα, φυλακίστηκε στην εξέγερση της 2ας Σεπτεμβρίου 1943 από τον Καλλέργη, που με 2.000 στρατιώτες κύκλωσε το παλάτι. Μαζί του φυλακίστηκε και ο υπουργός Στρατιωτικών Βλαχόπουλος. Στη συνέχεια ο Γαρδικιώτης διετέλεσε Γενικός Επιθεωρητής Στρατού (1844), τον επόμενο χρόνο είχε το βαθμού του υποστρατήγου πεζικού. 
Το 1854 ο υπουργός στρατιωτικών Σπυρομήλιος του ανάθεσε τη διοίκηση του στρατού της Δ. Στερεάς με σκοπό τη συγκρότηση εθελοντικών σωμάτων τα οποία θα συμμετείχαν στα επαναστατικά κινήματα στην Ήπειρο και τη Θεσσαλία. Όμως ο Όθωνας αναγκάστηκε να κηρύξει την ουδετερότητα της Ελλάδος και να απολύσει τον Γρίβα. Ο Αλέξης ήταν νηφάλιος και σε όλη του τη ζωή έμεινε πιστός στον θρόνο και διαφώνησε με το κίνημα του αδερφού Θεόδωρου ενάντια στον Όθωνα. Ο Αλέξης Γαρδικιώτης-Γρίβας πέθανε το 1855 αφήνοντας έναν γιο, τον Χρήστο (1838-1907). 
Ο Χρήστος σπούδασε σε στρατιωτική σχολή στην Ευρώπη και κατατάχτηκε στον Ελληνικό Στρατό (1860). Πήρε μέρος στο κίνημα του ξαδέρφου του Δημήτρη (γιου του Θεόδωρου) εναντίον του Όθωνα το 1862 στο Ναύπλιο. Όμως το κίνημα απέτυχε και οι δύο τους κατέφυγαν στη Σμύρνη. Πήρε χάρη και επέστρεψε στον στρατό με τον βαθμό του συνταγματάρχη και για ένα διάστημα διετέλεσε υπασπιστής του Γεωργίου Α΄ (1864-1866). Αποστρατεύτηκε το 1901 με το βαθμό του υποστρατήγου. 

Γεώργιος Σ. Μπαρμπαρούσης - Ευάγγελος Δ. Κουτιβής 
google page rank